Nieregularny

TYGODNIK OGRÓDKOWY

nr 6/2013 (89)

6 kwietnia 2013 r.

Pogoda cudowna. Poniżej kilka świeżutkich zdjęć z ogrodu (z piątku).

Z ostatniej chwili (niedziela): Dzisiaj w Poznaniu nareszcie wiosna, ale śnieg jeszcze leży.

W niektórych miejscach leży jeszcze 10 cm śniegu.

Sosenka Jeżek wtulona w śnieg

Borkowice 7 zrobiła sobie nawet śniegową czapeczkę.

Przebiśniegi nie wyglądają na zadowolone.

Jak się nie zmieni, podczas Zjazdu będzie kulig po Ogrodzie Botanicznym. Proszę zabrać sanki. Konie przygotowane. Jak konie nie będą chciały wyjść ze stajni z powodu zimna, poprosimy kilku najsilniejszych Panów, aby zrobili sobie rozgrzewkę. Przewidziane są również inne atrakcje i konkursy: zjazd z najwyższego punktu alpinarium, ślizganie na stawie.

Rozmyślanie przy pieleniu:

Otóż postawiłem taki problem filozoficzno-ogrodowy. Wokół niektórych roślin cebulowych rosnących w śniegu utworzyły się zakola, w których widać gołą ziemię. A problem jest poważny, czy cebulki grzeją ziemię, czy tylko część nadziemna rośliny powoduje wchłanianie ciepła promieni słonecznych i to powoduje topnienie śniegu. Bo jak cebulki grzeją, wystarczy na zimę w pokoju rozsypać warstwę ziemi i nasadzić krokusów. Dzisiaj nastąpiło rozwiązanie zagadki. Otóż śliczny Crosus baytopiorum, który kwitnie od miesiąca, zastałem cały przykryty śniegiem, było ledwo widać czubek głowy. A pod daszkiem ze śniegu widać czarną ziemię. Nie dochodziło słońce, a śnieg został roztopiony. Stąd wniosek, że cebulka wykonując procesy życiowe grzeje. Pewnie zjawisko wchłaniania promieni słonecznych (skąd je w tym roku wziąć?) też istnieje, ale główny wniosek: cebulki grzeją. Jeszcze zdziwienie, dlaczego notatka nazywa się Rozmyślanie przy pieleniu, kiedy śnieg jeszcze przykrywa zagonki? Pielę doniczki na oknie, trzeba potrenować przed sezonem.

Rozmowa z krecikiem:

Pojechałem dzisiaj (sobota) na ogród i kiedy wyjrzało troszkę słońce, z kretowinki wychylił się krecik. Powiedział: A hoj, i zniknął. Zdążyłem zauważyć, że zamiast łopatki miał coś do odgarniania śniegu. No i było po rozmowie. Z przyjemnością zauważyłem, że kopie tym razem głównie u sąsiada. Proponuję zatrudnić go w Warszawie na budowie metra.

W szklarence już troszkę wiosennie, poniżej kilka fotek.

Juno rosenbachiana HISSAR, naprawdę piękny. Rósł w doniczce.

Obok mój pierwszy Iris nicolai (teraz raczej Juno rosenbachiana), który ma już około 5 lat. Kiedyś już miał 5-7 kwiatków i został podzielony, co mu się nie spodobało. Przestał kwitnąć, ledwo został odratowany. Jednak przyczyną niepowodzeń mogło nie być podzielenie, ale zalanie szklarni wodą jesienią i wysadzenie drzwi przez lód. Wydaje mi się, że ten gatunek irysów bardziej reaguje na nadmiar wody i wilgoci niż temperaturę. Obecnie uprawiam je w przeciętnej ziemi ogrodowej z domieszką żwiru i amfibolitu. Widać, że świetnie się czują. Oby tak dalej.

Colchicum luteum VAHSH. Śliczny zimowit wiosenny, ale nie ma szans, żeby urósł na gruncie. U mnie drugi raz kwitnie w szklarence. Dodam, że zimą nie dopuszczam do spadku temperatury poniżej 10 stopni mrozu, a teraz nawet tylko do -2. Szklarenka wyposażona jest w termostat i grzejnik o mocy 2 kW. To wystarcza.

Poniżej dalszy ciąg charakterystyk goryczek od pana Dagoberta Drosta, tłumaczenie z flamandzkiego.

Gatunek, podgatunek:

Gentiana bavarica

Gentiana bavarica

subsp. bavarica

Gentiana bavarica

var. subacaulis

Fotografia

Pochodzenie

Alpy, Francja, Italia, Szwajcaria,, Austria, Niemcy, b. Jugosławia

1500-3600 m

Europa

1600-3500 m

Centralne Alpy:

Austria, Szwajcaria

2500-2700 m

Rozety

nie

nie

nie

Liście:

miękkie

miękkie

miękkie

- kształt

+ odwrotnie jajowate, łopatkowate

+ 1,5-5 mm szerokie

+ wierzchołek tępy do okrągłego

+ kant gładki

+ nerw śr. widoczny

+ zwężona podstawa

+ (przekrój ?)

+ łopatkowate lub odwrotnie jajowate

+ 2 x długie jak szer.

+ najszerszy w 1/3 blaszki

+ kant gładki nieowł.

+ przekrój ?

+ okrągłe

+ > 2 x tak długie jak szerokie

+ kant gładki, nieowłosione

+ przekrój ?.

długość

3-10 mm

10-15 mm

< 10 mm

osadzone

poziomo

3-4 par liści

dachówkowato

kolor

Zielone, błyszczące

żółtozielone

żółtozielone

Kielich (calyx):

łodyga

+ 2-5 par liści oddalonych od siebie

+ im wyżej tym większe

+ krótka

+ brak

kształt

+  15-18 mm

+ lejkowaty 2-3 mm szeroki

+ małe skrzydełka.

+ lejkowaty, rurkowaty

+ skrzydełka 1-2 mm

działki

+ 6-8 mm dł.

+  lancetowate

+  wierzchołek b. szpiczasty

+ 5-6 mm

+ lancetowate i szpiczaste

kolor

lekko fioletowy

głęboko niebieski

Korona (Corolla)

długość

20-33 mm

25 mm

10-20 mm

kształt

 +    talerzykowaty

+  talerzykowaty

+  talerzykowaty

kolor

+ ciemno niebieski o jasno niebieskim dnie

+ głęboko niebieski

+  głęboko niebieski o białym środku

Plisy (plicae)

+  1,5-2,5 mm

+ 2 ząbki

Łatki (petal)

+ 8-15 mm

+ jajowate, wydłużone

+ wierzchołek ostry do zaokrąglonego

+ krawędź nierówna

+ 5 szt.

+ 5 tępe

+ 5 szt.

Chromosomy

2n=2x=28, 28+o-

3B,30, x=14,15

2n=28

2n=30

Stanowisko

słońce

słońce, półcień

Gleba

kwaśna/ wilgotna

neutralna do kwaśnej/ wilgotna

neutralna/ wilgotna

krzem, moreny

Wysokość/Kwiat

4-20 cm /6-9

4-20 cm/ 7-8

             /7-8

Gatunek, podgatunek

Gentiana bavarica

Gentiana bavarica

subsp.bavarica

Gentiana bavarica

var. subacaulis

Gatunek, podgatunek

Gentiana brachyphylla

Gentiana brachyphylla subsp. brachyphylla

Gentiana brachyphylla

subsp.favratii

Foto

Pochodzenie

Alpy, Pireneje, Sierra Nevada, Karpaty: Turcja, Maroko, Hiszpania, Francja, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Rumunia, b. Jugosławia

1800-4200m

Alpy, Pireneje, Sierra Nevada.

1800-4200 m

Pireneje, Alpy, Karpaty:

 Turcja, Francja, Włochy,

 Szwajcaria, Austria,

Rumunia

 2000-2800 m

Rozety

tak

tak

tak

Liście:

miękkie

skórzaste

- kształt

+ rombowe do owalnych

+ < 2 x tak długie jak szerokie

+ 4-6 mm szer.

+ wierzchołek szpic.

+ kant gładki, nieowł.

+ nerw śr. widoczny

+ < 1 cm dł.

+ 1,5-3 x dł. niż ogonek

+ rombowe

+ 5-9 mm szer.

+ wierzchołek prawie tępy

+ odwrotnie jajowate

do owalnych

+ 5 mm szer.

+ wierzchołek

zaokrąglony

+ 3 nerwy

długość

5-11 mm

10 – 12 mm

15 mm

osadzone

gęsto osadzone

dachówkowato

dachówkowato

kolor

jasnozielone

ciemnozielone

Kielich (calyx):

łodyga

+ z rozety

+ 0-1-2 par liści

+ wyższe są węższe

+ 5-6 x 2-3 mm

+ jajowate

+ wierzchołek tępy

+ bardziej stojące

+ z rozety

+ im wyżej tym węższe

+ z rozety

+ l. wyższe są węższe

kształt

+ 10-12 mm długości

+ rurkowaty 2-5 mm szer.

+ < ½ korony

+ osadzone pod kątem

+ nieoskrzydlony lub bardzo małe

+ 10 mm

+ nieoskrzydlony lub

bardzo małe

+  ½ korony

+ sinusoidalny wokół

+ dł. 15 mm

+ 1/3 nacięte

+ mocno oskrzydlony

działki

+ 2-3 mm

+ lancetowate

+ wydłużony szpic, a czasem krótki

+ 2 mm

+ lancetowate

+ nie bardzo długie

kolor

delikatny zielono niebieski

Korona (Corolla)

długość

30-35 mm

25-35 mm

kształt

+ talerzykowaty o długiej rurce

+  talerzykowaty o długiej rurce

+ talerzykowaty o

długiej rurce

kolor

+  głęboko niebieski

+  głęboko niebieski

o białym środku

+ niebieski o białym

środku i prążkach

Plisy (plicae)

+ 1,5-2,5 mm

+ 2 ząbki

+ 2-3 mm

+ eliptyczne, tępe

+ 3 do 4 ząbki

Łatki (petal)

+ 8-12 x 3-5 mm

+ 2x dłuższe niż szer.

(równowąskie)

+ najszersze poniżej połowy (jajowate)

+ podstawa wąska

+ wierzchołek tępy

+ 5 szt..

+ 7-9 x 4-5 mm

+ szerokojajowate

+ poziome

+ prawie tak długie jak szerokie

+ 5 szt.

+ okrągłe,

trójkątne

+ tak długie jak szer.

+ 5 szt.

Chromosomy

2n=28

2n=2x= 28

28+ O-2B, 30,

x=12, 14, 15

2n=2x=28

28+O-4B, 28-30,

28-32,30,32,

x=14,15,16

Stanowisko

słońce, półcień

słońce, półcień

słońce, półcień

Gleba

kwaśna/

kwaśna/ neutralna

Wapienna/wilgotna

Wysokość/Kwiat

3-6(-15) cm/7-9

4 cm/ 6-8

5-10 cm/

Gatunek, podgatunek

Gentiana brachyphylla

Gentiana brachyphylla subsp. brachyphylla

Gentiana brachyphylla

subsp. favratii